Սուրճի սիրահար լինելը միայն «արաբիկա Քենիայից» գրառումը բավարար է, թե՞ պետք է իմանալ նաև, թե ինչ տեսակի է այն՝ Գեյշա՞, Բուրբո՞ն, Տիպիկա՞։ Արդյո՞ք բովողները պետք է պարտադիր նշեն սուրճի տեսակը փաթեթի վրա։ Կհասնե՞նք մի օր նաև գինու արդյունաբերության այն մակարդակին, երբ սպառողը սրտանց հետաքրքրված է խաղողի սորտով։
Այս հարցն ինձ հուզել է կրկին «Իմ սուրճային նոթատետր» խորագրով ամսական բաժնում։ Ավելի վաղ անդրադարձել եմ այլ կարևոր թեմաների՝ արդյո՞ք պետք է նշել բերքահավաքի տարին, ֆերմերի անունը, կամ ինչպիսի փաթեթավորումն է լավագույնը սպառողի համար։
⸻
Քիչ տեսություն՝ սուրճի տեսակների և բազմազանության մասին
Ինչպես խնձորն ունի տարբեր տեսակներ՝ Անտոնովկա, Գրեննի Սմիթ, Բելի Նալիւվ, այնպես էլ արաբիկան ունի իր ենթատեսակները՝ Գեյշա, Տիպիկա, Ռումե Սուդան…
Ցանկալի է հստակեցնել՝ բուսաբանական դասակարգումը.
• Սերունդ (Genus) – Coffea (սուրճի ծառ)
• Տեսակ (Species) – արաբիկա (C. arabica), ռոբուստա / կանեֆորա (C. canephora), լիբերիկա, էուժենիոիդես և այլն
• Ենթատեսակ / Կուլտիվար / Հիբրիդ – բնական կամ արհեստական ճանապարհով ստացված տարբերակներ. օրինակ՝ Գեյշա, Տիպիկա, Բուրբոն, SL28, Կատուրրա, Մարագոձիպ՝ արաբիկայի դեպքում, կամ Ռոբուստա, Կոնիլոն՝ կանեֆորայի
⸻
Ուզում եմ համեմատել այլ ծառատեսակների հետ, որպեսզի պարզ լինի, թե ինչու է կարևոր նշել սուրճի տեսակը․
• Սերունդ – ցիտրուս
• Տեսակ – լայմ, մանդարին, պոմելո
• Սորտ / Կուլտիվար – կլեմենտին, սացումա, մուրկոթ…
Ինչպես մանդարինի կլեմենտինը տարբերվում է սացումայից թե՛ համով, թե՛ բույրով, նույնը վերաբերում է նաև սուրճի ենթատեսակներին։
⸻
Հիմա ի՞նչ
Լավ է, որ սուրճի սիրահարները արդեն տարբերակում են արաբիկան և ռոբուստան։ Հուսամ, ժամանակի ընթացքում կընդունեն նաև այն միտքը, որ արաբիկան միայն մեկ համ չէ։ Յուրաքանչյուր ենթատեսակ ունի իր անհատական պրոֆիլը, բույրն ու համի բարդությունը։
Իսկ արժե՞ արդյոք նշել սուրճի տեսակը փաթեթի վրա։ Այո՛, եթե ուզում եք առաջ գնալ՝ ինչպես գինիների աշխարհում։ Սուրճը դառնում է ավելի գիտակցված ապրանք, և մանրամասները սպառողի համար դառնում են արժեք։
⸻
🔎 Ավելին՝ կարող եք ծանոթանալ սուրճի տեսակների ամբողջական շտեմարանին՝ SCA (Specialty Coffee Association) և World Coffee Research կայքերում։ Հիանալի աղբյուր է նաև The Coffee CoMission-ի պարբերական սուրճի տեսակների համակարգը։
Периодическая система разновидностей кофе. Интерпретация The Coffee CoMission.